Sankcje USA wobec Rosji: ograniczenia w świadczeniu usług IT
12 września 2024 r. wchodzą w życie ograniczenia USA wobec Federacji Rosyjskiej (przyjęte 12 lipca 2024 r.), które wprowadzają zakaz świadczenia usług IT.
Dla informacji: Z ograniczeniami Unii Europejskiej dotyczącymi świadczenia usług IT wobec Federacji Rosyjskiej, przyjętymi w ramach 12 pakietu sankcji, można zapoznać się w poprzednim materiale przygotowanym przez prawników subpraktyki arbitrażu i sporów IT grupy REVERA.
W tym materiale prawnicy REVERA przeanalizują, jakie usługi podlegają wprowadzonym ograniczeniom, jakie istnieją wyjątki umożliwiające ich świadczenie oraz jakie są praktyczne skutki tych ograniczeń.
Czego zakazuje się?
12 lipca 2024 r. Biuro Kontroli Aktywów Zagranicznych Ministerstwa Skarbu USA (OFAC) wydało definicję opartą na Zarządzeniu Wykonawczym Prezydenta USA nr 14071 z dnia 6 kwietnia 2022 r., która zabrania osobom z USA* świadczenia rosyjskim podmiotom** następujących usług:
- Usługi doradztwa i projektowania w zakresie technologii informatycznych;
- Usługi wsparcia IT i chmurowe dla następujących kategorii oprogramowania (SO):
- Oprogramowanie do zarządzania przedsiębiorstwem;
- Oprogramowanie do projektowania i produkcji.
Osoba z USA (US person): obywatele USA; osoby posiadające prawo stałego pobytu w USA; podmioty prawne utworzone zgodnie z prawem USA, w tym zagraniczne filie; każda osoba przebywająca na terytorium USA.
Zgodnie z wyjaśnieniami OFAC, pod pojęciem rosyjskich podmiotów w kontekście przyjętej definicji rozumie się firmy/osoby znajdujące się na terytorium Federacji Rosyjskiej (czyli firmy zarejestrowane w Rosji). OFAC nie będzie uważać za naruszenie sankcji sytuacji, w których usługi IT są świadczone spółkom zależnym z krajów trzecich (np. Armenii, Kazachstanu i innych), znajdującym się poza terytorium Rosji, nawet jeśli te spółki są własnością lub pozostają pod kontrolą osób znajdujących się w Rosji, pod warunkiem, że te usługi nie będą eksportowane ani reeksportowane do rosyjskich podmiotów. Oznacza to, że spółka zależna może nabywać usługi IT na własne potrzeby, ale nie może ich nabywać dla swojej rosyjskiej spółki macierzystej.
Wyjątki
Zakaz nie dotyczy świadczenia przez osoby z USA (US person) usług:
- Firmom z siedzibą w Rosji, które bezpośrednio lub pośrednio należą do osób z USA lub znajdują się pod ich kontrolą;
- W związku z zakończeniem działalności lub sprzedażą firm z siedzibą w Rosji, które nie należą, bezpośrednio ani pośrednio, do rosyjskich podmiotów ani nie są pod ich kontrolą;
- Usług podlegających Przepisom Kontroli Eksportu i eksportowi, reeksportowi lub transferowi do Rosji, które są dozwolone przez Ministerstwo Handlu USA.
OFAC wydało również Licencję Generalną nr 25D, która zezwala na:
(i) Przeprowadzanie operacji związanych z uzyskiwaniem lub przesyłaniem telekomunikacji z udziałem Rosji, jeśli są one niezbędne;
(ii) Świadczenie usług związanych z wymianą wiadomości przez Internet, w tym wiadomości błyskawicznych, czaty, pocztę elektroniczną, sieci społecznościowe, przeglądanie stron internetowych, prowadzenie blogów, wideokonferencje, gry internetowe, e-learning, tłumaczenie automatyczne, mapy internetowe, usługi uwierzytelniania użytkowników, hosting stron internetowych i rejestrację nazw domen;
(iii) Eksport oprogramowania, sprzętu lub technologii związanych z wymianą wiadomości przez Internet, jeśli:
- Podlegają Przepisom Administracji Eksportowej; lub
- Nie podlegają Przepisom Administracji Eksportowej, ale kwalifikują się do wyłączenia licencyjnego lub są w inny sposób dozwolone przez Ministerstwo Handlu USA, gdyby podlegały tym przepisom.
Wyjaśnienia OFAC
OFAC zaktualizował listę często zadawanych pytań (FAQ), aby wyjaśnić treść zakazanych usług, znaczenie używanych terminów oraz możliwe sytuacje praktyczne.
Przykładowo, OFAC wyjaśniło, że zakaz nie obejmuje sytuacji, gdy amerykańska firma zapewnia rosyjskim osobom fizycznym i prawnym stały dostęp do bezpłatnych, publicznie dostępnych aplikacji chmurowych, takich jak poczta elektroniczna, arkusze kalkulacyjne i aplikacje do pracy z dokumentami.
OFAC wskazało również, że świadczenie wspomnianych usług IT firmom spoza Rosji, które są własnością lub pozostają pod kontrolą rosyjskich podmiotów, nie jest zakazane, pod warunkiem, że takie usługi nie będą pośrednio świadczone rosyjskim podmiotom.
Komentarz REVERA
Ograniczenia wprowadzone przez USA w dużej mierze przypominają podejście UE do usług IT i oprogramowania objętych sankcjami w ramach 12-go pakietu UE. Jednak, podobnie jak w UE, nadal istnieje niepewność co do tego, jakie dokładnie produkty programowe podlegają zakazowi, co wymaga indywidualnej analizy wykorzystywanego oprogramowania i usług IT w każdym przypadku.
Warto podkreślić, że z dużym prawdopodobieństwem sankcje będą egzekwowane nie tylko przez amerykańskie firmy, ale również przez właścicieli praw z innych krajów, dla których istnieje ryzyko nałożenia sankcji wtórnych.
Ponadto mogą wystąpić przypadki „nadmiernego przestrzegania”, gdy zagraniczne firmy będą ograniczać dostęp do produktów IT, nawet w sytuacjach, które nie podlegają sankcjom OFAC, aby zminimalizować swoje ryzyko, mimo braku naruszenia amerykańskiego prawa sankcyjnego.
Jeśli mają Państwo pytania, prawnicy z subpraktyki arbitrażu i sporów IT REVERA mogą Państwu udzielić konsultacji.
